Wat maakt gegalvaniseerde ketting G80 gevoelig voor roest en waarom is onderhoud van cruciaal belang?

Gegalvaniseerde ketting G80 – dat veel wordt gebruikt bij het heffen, slepen en materiaaloverslag – is voorzien van een zinklaag die het onderliggende koolstofrijke staal (een sleutelfactor in de treksterkte van 800 MPa) beschermt tegen corrosie. Deze zinklaag is echter niet ondoordringbaar en verschillende factoren kunnen de integriteit ervan in gevaar brengen, wat tot roest kan leiden:

1. Schade door zinkcoating: G80-kettingen zijn onderhevig aan zware belastingen en frequente wrijving (bijvoorbeeld tijdens hefwerkzaamheden of contact met katrollen). Deze wrijving kan de zinklaag beschadigen of wegslijten, waardoor het onderliggende staal wordt blootgesteld aan vocht en zuurstof – twee primaire oorzaken van roest. Zelfs kleine krassen (minder dan 1 mm diep) veroorzaken ‘corrosie-hotspots’ waar roest zich snel verspreidt.

2. Zware omgevingsblootstelling: Bij gebruik in buitenomgevingen (bouwplaatsen, havens) wordt de ketting blootgesteld aan regen, vochtigheid (meer dan 60% RH) en zout water (voor maritieme toepassingen). Zout water is bijzonder destructief: het breekt de zinklaag 5x sneller af dan zoet water, wat leidt tot “witte roest” (zinkoxide) en uiteindelijk rode roest op het staal. Industriële omgevingen met chemicaliën (bijvoorbeeld olie, oplosmiddelen) tasten na verloop van tijd ook de zinklaag aan.

3. Verwaarloosde smering: De openingen tussen de kettingschakels (pen-en-busverbindingen) zijn van cruciaal belang voor een soepele werking, maar ze zijn ook kwetsbaar voor het binnendringen van vocht. Zonder regelmatige smering drogen deze verbindingen uit en hoopt vocht zich binnenin op, waardoor interne roest ontstaat die van buitenaf onzichtbaar is. Interne roest verzwakt het draagvermogen van de ketting, waardoor het risico op plotseling falen tijdens het hijsen groter wordt.

Onderhoud is niet alleen van cruciaal belang voor het voorkomen van roest, maar ook voor het behoud van de veiligheid en levensduur van de ketting. Een goed onderhouden G80 gegalvaniseerde ketting kan 5 tot 8 jaar meegaan, terwijl een verwaarloosde ketting binnen 1 tot 2 jaar kan roesten en kapot gaat. Bij hijstoepassingen verzwakt roest de treksterkte van de ketting. Zelfs een roestdekking van 10% kan het laadvermogen met 30% verminderen, wat ernstige veiligheidsrisico's met zich meebrengt.

Welke gereedschappen en materialen zijn nodig voor het onderhoud van G80 gegalvaniseerde kettingen?

Het gebruik van de juiste gereedschappen en materialen zorgt voor een effectieve roestpreventie en een zachte verzorging (voorkomen van schade aan de zinklaag). Dit is wat je nodig hebt:

1. Reinigingsgereedschap (zacht voor de zinkcoating)

• Borstels met zachte haren: Gebruik nylonborstels of borstels met natuurlijke haren (geen draadborstels – deze krassen op de zinklaag) om vuil, puin en losse roest te verwijderen. Een borstel van 2 inch breed werkt voor schakels, terwijl een kleine borstel van ½ inch pen-en-busverbindingen reinigt.

• Lagedrukreiniger (of tuinslang): Gebruik voor zware vuilophopingen (bijvoorbeeld modder op de bouwplaats) een wasmachine met een druk ingesteld op 500-800 PSI; hoge druk (meer dan 1000 PSI) kan de zinklaag verwijderen. Bevestig een waaiersproeier om het water gelijkmatig te verdelen en directe stralen op de zinklaag te vermijden.

• Pluisvrije doeken: Microvezel- of katoenen doeken voor het drogen van de ketting na het reinigen – vocht dat op het oppervlak achterblijft versnelt roest. Vermijd schurende doeken (bijvoorbeeld keukenpapier met een ruwe textuur) die krassen veroorzaken op zink.
  
  

2. Roestpreventie- en smeermiddelen

• pH-neutrale reiniger: Kies een niet-zure, niet-alkalische reiniger (bijvoorbeeld milde afwasmiddel verdund met water, of een speciale reiniger voor gegalvaniseerd metaal zoals 3M Marine Cleaner) om olie-, vet- en zoutresten te verwijderen. Zure reinigers (azijn, producten op citrusbasis) lossen de zinklaag op, terwijl alkalische reinigers (bleekmiddel, ammoniak) witte roest veroorzaken.

• Zinkrijke verf of retoucheerpen: Voor het repareren van kleine krasjes in de zinklaag (minder dan 3 mm breed). Kies voor een spuitbare zinkrijke verf (met een zinkgehalte van 90%) of een retoucheerpen. Deze vult de zinklaag aan en voorkomt roestvorming op de kras. Vermijd gewone emailverf; deze hechten niet goed op gegalvaniseerd metaal en laten gemakkelijk los.

• Waterdicht smeermiddel voor hoge temperaturen: Selecteer een smeermiddel dat is ontworpen voor zwaarbelaste kettingen (bijvoorbeeld vet op lithiumbasis of speciale kettingolie zoals Mobil Vactra Oil). Het moet waterdicht (om vocht af te stoten) en hittebestendig zijn (G80-kettingen genereren wrijvingswarmte tijdens gebruik, dus het smeermiddel moet bestand zijn tegen 150–200 °C). Vermijd lichte oliën (bijvoorbeeld motorolie) – deze verdampen snel en beschermen de gewrichten niet.

• Roestremmende spray: Voor langdurige opslag of gebruik buitenshuis kunt u na het reinigen en smeren een roestremmer op siliconenbasis aanbrengen (bijv. WD-40 Specialist Long-Term Corrosion Inhibitor). Het vormt een dunne, beschermende film over de zinklaag die bestand is tegen vocht en zout.
  
  

3. Inspectiehulpmiddelen

• Remklauwen of meetlint: Om te controleren of de schakels langer zijn geworden (een teken van slijtage: G80-kettingen moeten worden vervangen als de schakels meer dan 5% van hun oorspronkelijke lengte uitrekken).

• Vergrootglas (10x): Om kleine krasjes of vroege roest op de zinklaag te ontdekken, deze zijn vaak onzichtbaar voor het blote oog.

• Lasttestkit (optioneel): Voor kritische hijstoepassingen verifieert een draagbare lasttestkit (verkrijgbaar bij industriële leveranciers) het draagvermogen van de ketting na onderhoud, om er zeker van te zijn dat roest deze niet heeft verzwakt.
  
  

Wat is het stapsgewijze onderhoudsproces voor G80 gegalvaniseerde kettingen?

Volg dit gestructureerde proces om gegalvaniseerde G80-kettingen schoon te maken, te beschermen en te inspecteren. Voer dit elke 2 tot 4 weken uit bij intensief gebruik (dagelijks tillen), of maandelijks bij licht gebruik (af en toe slepen):

Stap 1: Veiligheid eerst – Zet de ketting vast en bereid het werkgebied voor

• Ontlast de spanning: Werk nooit aan een belaste ketting; laat een geheven last zakken en koppel de ketting los van de takel of haak. Leg de ketting plat op een schone, droge ondergrond (bijvoorbeeld een rubberen mat of houten pallet) om te voorkomen dat er tijdens het schoonmaken vuil aan blijft plakken.

• Draag PBM's: Gebruik werkhandschoenen (om de handen te beschermen tegen scherpe verbindingen en chemicaliën) en een veiligheidsbril (om de ogen te beschermen tegen water of vuil tijdens het schoonmaken). Als u chemische reinigingsmiddelen gebruikt, draag dan een gezichtsmasker om te voorkomen dat u dampen inademt.

• Omgeving afdekken: Leg voor onderhoud buitenshuis een zeildoek onder de ketting om het wegstromende schoonmaakmiddel op te vangen (voorkomt verontreiniging van het milieu en zorgt ervoor dat vuil zich niet opnieuw aan de ketting hecht).
  
  

Stap 2: Reinig de ketting om vuil, zout en vet te verwijderen

• Eerst droogborstelen: Gebruik de zachte borstel om vuil, zand of vuil van de kettingschakels en verbindingen te vegen. Besteed extra aandacht aan de gebieden met pennen en bussen; vuil dat hier vastzit, veroorzaakt wrijving en draagt ​​de zinklaag weg.

• Wassen met pH-neutrale reiniger: Meng de reiniger met water (volg de productinstructies – doorgaans 1 deel reiniger op 10 delen water). Dompel de borstel in de oplossing en schrob de ketting voorzichtig, waarbij u zich vooral op vuile of vettige plekken concentreert. Voor zoutresten (gebruik op zee), laat u de reiniger 5-10 minuten op de ketting zitten om het zout op te lossen voordat u gaat schrobben.

• Grondig spoelen: Gebruik de lagedrukreiniger of tuinslang om de ketting af te spoelen totdat alle resten van het schoonmaakmiddel verdwenen zijn. Achtergebleven resten op de zinklaag kunnen verkleuring of witte roest veroorzaken.

• Volledig drogen: Dep de ketting met pluisvrije doeken om oppervlaktevocht te verwijderen. Gebruik voor pen-en-busverbindingen een persluchtpistool (afgesteld op lage druk) om opgesloten water weg te blazen; vocht in de verbindingen leidt tot interne roest. Laat de ketting 1 à 2 uur aan de lucht drogen in een goed geventileerde ruimte (vermijd direct zonlicht, omdat dit de zinklaag te snel kan uitdrogen en scheuren kan veroorzaken).
  
  

Stap 3: Repareer krassen op de zinkcoating en voorkom roest

• Inspecteer op krassen: Gebruik het vergrootglas om te controleren op krassen of zichtbaar staal. Bij kleine krasjes (minder dan 3 mm) schudt u de zinkrijke retoucheerpen en brengt u een dunne laag over de kras aan. Voor grotere krassen (3–10 mm) gebruikt u de zinkrijke spray. Houd de spuitbus op een afstand van 15 tot 20 cm van de ketting en breng twee dunne lagen aan (laat tussen de lagen 15 minuten drogen).

• Smeermiddel op de verbindingen aanbrengen: Dompel een kleine borstel in het smeermiddel en breng dit aan op elke pen-en-busverbinding. Beweeg de ketting heen en weer om het smeermiddel in de verbinding te laten werken. Dit zorgt ervoor dat het smeermiddel de interne oppervlakken bereikt en vocht afstoot. Veeg overtollig smeermiddel af met een doek (te veel smeermiddel trekt vuil aan).

• Spray roestremmer (voor opslag/buitengebruik): Houd de roestremmerspray op een afstand van 25 tot 30 cm van de ketting en breng een lichte, gelijkmatige laag aan over het hele oppervlak. Laat het 30 minuten drogen voordat u de ketting gebruikt of opbergt.
  
  

Stap 4: Inspecteer de ketting op slijtage en roestschade

• Controleer op roest: Zoek naar rode roest (op staal) of overmatige witte roest (zinkoxide). Witte roest op kleine plekken (minder dan 5% van het kettingoppervlak) is normaal en kan worden verwijderd met een zachte borstel, maar rode roest of grote witte roestplekken (meer dan 10%) betekenen dat de zinklaag is aangetast en dat de ketting mogelijk moet worden vervangen als het draagvermogen afneemt.

• Meet de verlenging van de schakels: Gebruik een schuifmaat om de lengte van 5 opeenvolgende schakels te meten (bijvoorbeeld de oorspronkelijke lengte van 5 schakels = 10 inch). Als de gemeten lengte 10,5 inch of meer is (5% verlenging), is de ketting versleten en niet meer veilig om op te tillen. Vervang deze onmiddellijk.

• Test de beweeglijkheid van de gewrichten: Beweeg de kettingschakels heen en weer; ze moeten soepel bewegen zonder stijfheid of schuren. Stijve verbindingen duiden op interne roest of gebrek aan smering; demonteer de verbinding (indien mogelijk) en reinig/smeer deze, of vervang de schakel als de mobiliteit niet verbetert.
  
  

Stap 5: Bewaar de ketting op de juiste manier wanneer deze niet in gebruik is

• Droog en hoog bewaren: Bewaar de ketting op een droge, koele plaats (relatieve vochtigheid lager dan 60%) op een rek of haak. Plaats hem niet op de vloer, waar hij vocht kan opnemen. Voor buitenopslag dekt u de ketting af met een waterdicht zeildoek en plaatst u deze op een pallet om hem uit de buurt van natte grond te houden.

• Vermijd contact met andere metalen: Bewaar gegalvaniseerde G80-kettingen niet naast ongecoat staal of koper; deze metalen kunnen galvanische corrosie veroorzaken (een chemische reactie die zinkslijtage versnelt). Als u meerdere kettingen opbergt, scheid ze dan met rubberen matten.

• Losjes ophangen of oprollen: Hang de ketting aan een haak (om knikken te voorkomen) of rol hem losjes op (vermijd strak oprollen, die vocht tussen de schakels vasthouden). Knikken verzwakken de ketting en creëren plekken waar vuil en vocht zich ophopen.
  
  

Welke speciale onderhoudstips zijn van toepassing op G80 gegalvaniseerde kettingen in zware omstandigheden?

G80 gegalvaniseerde kettingen die worden gebruikt in maritieme, bouw- of chemische omgevingen hebben extra zorg nodig om agressieve roestveroorzakende factoren te bestrijden. Hier volgen tips op maat voor deze scenario's:

1. Mariene omgevingen (blootstelling aan zout water)

• Verhoog de reinigingsfrequentie: Reinig de ketting elke 1 à 2 weken (in plaats van maandelijks) om zoutresten te verwijderen. Gebruik een speciaal voor de scheepvaart gegalvaniseerd reinigingsmiddel (bevat corrosieremmers) en spoel tweemaal met zoet water om er zeker van te zijn dat al het zout verdwenen is.

• Zink-opofferingsanodes aanbrengen (optioneel): Voor kettingen die in zout water worden gebruikt (bijvoorbeeld bootankers), bevestigt u kleine zink-opofferingsanodes aan de ketting. Deze anodes corroderen in plaats van de zinklaag van de ketting, waardoor de levensduur met 2 à 3 jaar wordt verlengd. Vervang de anodes als ze voor 50% versleten zijn.

• Vermijd contact met aluminium: Zorg ervoor dat de gegalvaniseerde ketting in maritieme omgevingen geen aluminium onderdelen raakt (bijvoorbeeld scheepsrompen). Dit veroorzaakt galvanische corrosie die zowel de ketting als het aluminium beschadigt. Gebruik rubberen afstandhouders om ze van elkaar te scheiden.
  
  

2. Bouwplaatsen (vuil, chemicaliën)

• Beton of mortel onmiddellijk verwijderen: Beton- of mortelspatten op de ketting verharden en krassen op de zinklaag wanneer de ketting beweegt. Veeg spetters binnen 1 uur af met een vochtige doek. Als ze uitharden, gebruik dan een plastic schraper (geen metaal) om ze voorzichtig te verwijderen en maak ze vervolgens schoon met een pH-neutraal schoonmaakmiddel.

• Maak gemorste olie/vet onmiddellijk schoon: olie of vet op de bouwplaats breekt de zinklaag af. Gebruik een ontvetter (pH-neutraal, ontworpen voor gegalvaniseerd metaal) om gemorst materiaal te verwijderen, spoel vervolgens de ketting af en droog deze. Vermijd het gebruik van diesel of benzine om schoon te maken; deze lossen de zinklaag op.

• Inspecteer na zware regenval: Regen op bouwplaatsen vermengt zich met vuil en vormt modder die de kettingverbindingen verstopt. Maak na regen de ketting schoon en smeer de verbindingen om inwendige roest te voorkomen.
  
  

3. Koude of vochtige omgevingen (sneeuw, condensatie)

• Voorkom bevriezing: Bij koud weer kan vocht in de kettingverbindingen bevriezen, waardoor de zinklaag stijf wordt of barst. Droog de ketting na gebruik grondig en breng een wintersmeermiddel aan (geformuleerd om bestand te zijn tegen bevriezing bij -20°C of lager).

• Bestrijd condensatie tijdens opslag: plaats in vochtige opslagruimtes (bijvoorbeeld magazijnen met slechte ventilatie) silicagelpakketten in de buurt van de ketting om vocht te absorberen. Controleer de verpakkingen maandelijks. Vervang ze wanneer ze roze worden (wat duidt op verzadiging).
  
  

Welke veel voorkomende onderhoudsfouten beschadigen G80 gegalvaniseerde kettingen en hoe kunt u deze vermijden?

Zelfs met goede bedoelingen kunnen veelgemaakte fouten de levensduur van G80 gegalvaniseerde kettingen verkorten of de veiligheid in gevaar brengen. Dit is wat u moet vermijden:

1. Schuurmiddelen gebruiken voor het reinigen

Door de ketting te schrobben met staalborstels, staalwol of schuursponsjes wordt de zinklaag beschadigd, waardoor het staal wordt blootgesteld aan roest. Oplossing: blijf bij borstels met zachte haren of microvezeldoeken. Bij hardnekkig vuil kunt u de pH-neutrale reiniger langer laten inwerken (10-15 minuten) in plaats van harder te schrobben.

2. De ketting te veel smeren

Als u te veel smeermiddel aanbrengt, trekt u vuil, zand en puin aan, die als schuurmiddelen werken en de zinklaag en kettingverbindingen verslijten. Oplossing: Breng een dunne laag smeermiddel aan (net genoeg om de verbinding te bedekken) en veeg het overtollige smeermiddel weg. Breng het smeermiddel alleen opnieuw aan als de gewrichten stijf of droog aanvoelen.

3. Het negeren van interne roest in gewrichten

Interne roest (binnenin de pen-en-busverbindingen) is onzichtbaar maar gevaarlijk: het verzwakt het draagvermogen van de ketting zonder duidelijke tekenen. Oplossing: Beweeg na het schoonmaken de kettingschakels heen en weer om te controleren op stijfheid. Als de verbindingen stijf zijn, gebruik dan perslucht om vocht weg te blazen, breng vervolgens smeermiddel aan en bewerk de verbinding totdat deze soepel beweegt. Als de stijfheid aanhoudt, demonteer dan de verbinding (gebruik een kettingbreker) en inspecteer op roest. Vervang de verbinding als de roest ernstig is.

4. Gebruik van zure of alkalische reinigingsmiddelen

Reinigingsmiddelen zoals azijn, bleekmiddel of producten op citrusbasis lossen de zinklaag op, wat leidt tot snelle roest. Oplossing: gebruik altijd pH-neutrale schoonmaakmiddelen (controleer de productlabels op “pH 6–8” of “veilig voor gegalvaniseerd metaal”). Als u het niet zeker weet, test u de reiniger eerst op een klein, verborgen deel van de ketting. Als de zinklaag verkleurt, stop dan met het gebruik ervan.

5. Een verroeste of versleten ketting blijven gebruiken

Het gebruik van een ketting met rode roest, overmatige witte roest of een schakelverlenging van meer dan 5% is een veiligheidsrisico; hij kan onder belasting breken en ongelukken veroorzaken. Oplossing: Stel een compromisloze regel vast voor het vervangen van kettingen. Als bij inspectie aanzienlijke roest of slijtage aan het licht komt, dient u de ketting onmiddellijk buiten gebruik te stellen en te vervangen door een nieuwe G80 gegalvaniseerde ketting.

Door dit onderhoudsproces te volgen, de zorg af te stemmen op zware omstandigheden en veelvoorkomende fouten te vermijden, kunt u gegalvaniseerde G80-kettingen gedurende hun volledige levensduur roestvrij, veilig en operationeel houden, waardoor zowel apparatuur als personeel worden beschermd.